Nepal-ma Vidhyalaya Shiksha

विद्यालय शिक्षाका विभिन्न पक्षमा केन्द्रित पुस्तक, लेख, अनुसन्धान-पत्र वा शोध ग्रन्थहरूको संख्या नेपालमा हालैका वर्षमा यथेष्ठ बढेको छ । यद्यपि, सार्वजनिक शिक्षाका धेरै पक्षमा अध्ययन-अनुसन्धान हुन अझै बाँकी छ । यस्तै कम अनुसन्धान भएको एउटा क्षेत्र सार्वजनिक विद्यालय शिक्षाको इतिहास पनि हो । नेपालको शैक्षिक इतिहासबारे जे-जति लेखिएको छ, तिनको प्रमुख धार “राज्य-केन्द्रित” छ । नेपालमा विद्यालय शिक्षा : इतिहास, राजनीति र समाजमा संगृहीत लेखले अलि भिन्न धार र विधिबाट नेपालको शैक्षिक इतिहास (राणा कालको अन्तिम पाउदेखि सन् १९९० सम्मको) केलाएका छन् । 

    नेपालका विभिन्न सामाजिक समूह—बाहुन-क्षत्री, महिला, मधेशी र दलित—मा औपचारिक शिक्षाको विस्तार; उनीहरूको शैक्षिक पहुँच र विस्तारमा विभिन्न व्यक्ति (कर्ता) ले गरेका प्रयत्न; र ती प्रयत्नका सामाजिक आधारबारे नेपालमा विद्यालय शिक्षामा विस्तृतमा चर्चा गरिएको छ । नेपालमा सार्वजनिक शिक्षा विस्तारको अन्तर्देशीय आयामलाई समेत पुस्तकले उजागर गर्छ । त्यस बाहेक, पञ्चायतकालीन शिक्षा-राजनीति बुझ्न समेत पुस्तक महत्त्वपूर्ण छ । शिक्षाको इतिहास र राजनीति एवं शिक्षा, राजनीति र समाजको अन्तर्सम्बन्धबारे चासो र रुचि राख्नेहरू, विद्यार्थी, शिक्षा-अध्येता तथा नीति-निर्माता सबैलाई यो पुस्तक उपयोगी छ ।